Tarih kitaplarında savaşlar, antlaşmalar veya devrimler yazar. Ancak bazı olaylar vardır ki, mantık sınırlarını zorlar ve "gerçek olama...
Tarih kitaplarında savaşlar, antlaşmalar veya devrimler yazar. Ancak bazı olaylar vardır ki, mantık sınırlarını zorlar ve "gerçek olamayacak kadar tuhaf" dedirtir. İşte onlardan biri: 1518 yılında, yüzlerce insanın sebepsizce dans etmeye başlayıp, yorgunluktan ölene kadar duramadığı o korkunç olay.
Evet, yanlış duymadınız. Bir salgın düşünün; öksürük yok, ateş yok, sadece durmaksızın dans etmek var.
Her Şey Bir Kadınla Başladı
Temmuz 1518, Strasbourg (bugünkü Fransa). Yazın kavurucu sıcağında, Frau Troffea isimli bir kadın aniden sokağa fırladı ve dans etmeye başladı. Herhangi bir müzik yoktu. Yüzünde neşeli bir ifade de yoktu. Sadece ritmik bir şekilde, transa geçmiş gibi sallanıyor, dönüyor ve zıplıyordu.
Başta insanlar onun delirdiğini düşündü. Kocası onu durdurmaya çalıştı ama nafile. Frau Troffea, gece gündüz demeden, yemek yemeden ve su içmeden tam 6 gün boyunca dans etti.
Ancak asıl korkutucu olan bu değildi. Asıl korku, başkalarının da ona katılmaya başlamasıyla yayıldı.
Salgın Yayılıyor: 400 Kişilik Ölüm Dansı
Bir hafta içinde 34 kişi daha bu açıklanamayan dürtüye kapılıp dansa katıldı. Bir ayın sonunda ise sayı 400 kişiye ulaşmıştı.
Sokaklar; çığlık atan, acı çeken, ayakları kanayan ama bacaklarını hareket ettirmekten kendini alamayan insanlarla doluydu. Bu bir kutlama değildi; insanlar kontrolünü kaybetmişti.
Raporlara göre günde yaklaşık 15 kişi, kalp krizi, inme veya aşırı yorgunluk nedeniyle dans ederken hayatını kaybediyordu.
Yetkililerin İnanılmaz "Çözümü"
Şehrin yöneticileri ve doktorlar çaresizdi. Dönemin tıp bilgisiyle buna "sıcak kan" hastalığı dediler. Ancak verdikleri karar, yangına körükle gitmekten farksızdı:
"Bu insanlar dans etmek istiyorsa, dans edip kurtlarını döksünler!"
Yetkililer, hastaların daha rahat dans etmesi için ahşap bir sahne kurdu, hatta onlara eşlik etmesi için paralı müzisyenler ve profesyonel dansçılar kiraladı. Amaçları insanları yorup iyileştirmekti ama müzik, sadece daha fazla insanın ritme kapılıp salgına yakalanmasına neden oldu.
Bilim Bu Olayı Nasıl Açıklıyor?
Bugün bile bilim insanları bu olayın sebebini tam olarak çözebilmiş değil. Ancak iki güçlü teori var:
Ergot Zehirlenmesi: O dönem tüketilen çavdar ekmeklerine bulaşan bir mantar türü. Bu mantar, LSD ile benzer kimyasal yapıya sahiptir ve insanlarda halüsinasyonlara, kasılmalara neden olabilir.
Kitlesel Histeri (Psikojenik Hastalık): O dönemde bölgede yaşanan aşırı kıtlık, hastalık ve sefalet, halk üzerinde inanılmaz bir stres yaratmıştı. Psikologlara göre bu stres, toplu bir sinir krizine dönüştü ve insanlar bilinçsizce bu trans haline sürüklendi.
Sebep ne olursa olsun, 1518 Dans Vebası, insan zihninin ne kadar kırılgan ve tarihin ne kadar sürprizlerle dolu olduğunun en çarpıcı kanıtı olarak arşivlerde yerini aldı.
YORUMLAR