Asya kaplan sivrisineği veya Aedes albopictus; Güneydoğu Asya’ya özgü, gövdesinde ve bacaklarında bulunan beyaz renkli şeritlerle diğer türl...
Asya kaplan sivrisineği veya Aedes albopictus; Güneydoğu Asya’ya özgü, gövdesinde ve bacaklarında bulunan beyaz renkli şeritlerle diğer türlerden ayırt edilebilen, kan emici bir sivrisinek türüdür. Bu sivrisinek türü, insanlar başta olmak üzere, köpek ve kuş gibi hayvanlardan beslenebilir. Özellikle son yıllarda, kıtalararası gümrük mallarının taşınması ve ulaşım imkanlarının gelişmesi sonucu, Asya kaplan sivrisineği de sadece Güneydoğu Asya’da sınırlı kalmayarak başta Avrupa olmak üzere diğer Batı ülkelerine doğru yayılım göstermiştir.
Asya kaplan sivrisineğinin sağlık açısından tehlikeli olmasının en büyük sebebi bu sivrisineğin ısırığıyla bazı ciddi viral enfeksiyonların insanlara geçme ihtimalinin bulunmasıdır. Bu enfeksiyonlar, insanda çok ciddi hastalıklara neden olan ve sivrisineğin diğer bölgelere yayılmasından önce genellikle karşılaşılmayan türden enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar arasında Dang ateşi (Dengue Fever) virüsü, Batı Nil virüsü, sarı humma virüsü, Zika virüsü ve Chikungunya virüsü yer alır. Viral enfeksiyonların dışında, bu sivrisinek türü, bazı filarya türündeki parazitlerin insana bulaşmasından da sorumludur.
Asya kaplan sivrisineğinin Avrupa ve diğer bölgelere yayılması, bahsedilen viral enfeksiyonların insan sağlığını ciddi tehdit etmesi ve mevcut durumda etkili tedavi yöntemlerinin kısıtlı olması nedeniyle, bu sivrisinek türünün yol açtığı enfeksiyonlar, son yıllarda endişe yaratan önemli bir halk sağlığı sorunu olarak görülmektedir.
Asya kaplan sivrisineği ısırığı sonucunda bazı ciddi enfeksiyonlara neden olan virüsler, kan dolaşımına karışarak insanda hastalığa neden olur. Bu virüsler şu şekilde sıralanabilir:
Dang Ateşi Virüsü
Dört farklı virüs ailesine bağlı olarak gelişebilen Dang ateşi hastalığı; yüksek ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yaygın eklem ağrısı, cilt döküntüleri ve yüksek ateşe bağlı epileptik nöbetler (havale) gibi belirtilerle kendini gösterir. Çocuklar ve gençlerde hafif semptomlarla geçirilebilen bu hastalık, yetişkinlerde daha ağır şekilde seyredebilir. Bu hastalık bir kez geçirildiğinde o etkene karşı ömür boyu bağışıklık kazanılsa da diğer etkenlere bağlı olarak kişide yeniden Dang ateşi ortaya çıkabilir.
Batı Nil virüsü
Virüsün bulaşmasının ardından iki hafta içerisinde ateş, halsizlik, eklem ve kas ağrıları, görme bozukluğu, felç ve koma gibi ciddi belirtiler ortaya çıkar. Bu hastalık, özellikle beyin fonksiyonlarının gitgide bozulması şeklinde kendini gösterir.
Sarı Humma Virüsü
Bu hastalık, bulaştan altı gün sonra belirti vermeye başlar. Bu belirtiler arasında, baş ağrısı, halsizlik, ateş, titreme ve eklem ağrısı yer alır. İlerleyen dönemde, ciddi karaciğer yetmezliği ile beraber, karın ağrısı, idrarda azalma, epileptik nöbetler, yaygın kanama ve kalp ritim problemleri de görülebilir. Hastalığın ölümcül sonuçlara yol açabileceği unutulmamalıdır.
Zika Virüsü
Sağlıklı yetişkinlerde hafif seyreden Zika virüsünde en büyük risk faktörünü hamilelik sırasında anne adayının enfekte olması sonucu kan dolaşımı aracılığıyla virüsün anne karnındaki bebeğe bulaşma ihtimali oluşturur. Bu durumda, gelişme dönemindeki bebekte mikrosefali (baş küçüklüğü), beyin gelişiminin engellenmesi, büyüme ve gelişme geriliği görülebilir. Bazı durumlarda, bu virüs düşük ve hatta ölü doğuma neden olabilir.
Chikungunya Virüsü
Sivrisinek ısırığını takip eden 3 ila 7 gün içerisinde ateş, eklem ağrısı, baş ağrısı, döküntü gibi semptomlarla başlayan bu hastalıkta, Dang ateşinde olduğu gibi belirtiler gittikçe şiddetlenir. Özellikle yeni doğanlar, 65 yaş üstü yetişkinler ve başka hastalıkları bulunan kişilerde, bu hastalık hayatı tehdit edici boyuta ulaşabilir. Bu hastalığın bir kez geçirilmesi, virüse karşı ömür boyu bağışıklık sağlar. Chikungunya virüsünün bulaştığı kişiler, sivrisinek tarafından tekrar ısırıldığında, virüs sivrisineğe tekrar geçerek başka kişilere bulaşabilir.
Dirofilarya Enfestasyonu
Hayvanlarda ve insanlarda hastalığa neden olabilen bu parazitler, özellikle kanlı öksürük, göğüs ağrısı, ateş ve akciğerde sıvı toplanması gibi belirtilerin görülmesine yol açar. Buna bağlı olarak, özellikle akciğer hasarının görüldüğü durumlarda, hastalık ölümcül olabilir.
YORUMLAR