Sert Tabaka Gözde bulunan en sert doku olduğu için bu ismi almıştır. Bilimsel adı Sklera olan sert tabaka, gözü dışarıdan tehlikelere karşı...
Sert Tabaka
Gözde bulunan en sert doku olduğu için bu ismi almıştır. Bilimsel adı Sklera olan sert tabaka, gözü dışarıdan tehlikelere karşı korur. Rengi beyazdır ve iki katlı bir zardan oluşur. Gözün Bölümleri adı altında yazmış olduğumuz bu yazıda gözün en önemli bölümlerinden bir tanesini Sert Tabaka oluşturmaktadır.
İris
Damarsal tabaka adıyla da bilinen iris, göze rengini verir. Genetik aktarım ile birlikte mavi, yeşil, kahverengi ya da siyah gözlü olmamız, irisin yapısına bağlıdır. Üç kısımdan oluşan iris, aşırı ışık karşısında göz bebeğin küçülmesini sağlayarak beynin zarar görmesini engeller. Işığın az olduğu bir yere girdiğimizde ise göz bebeğinin büyümesini sağlar. Görme organımızın en önemli bölümlerinden birini oluşturan iris, ışığı dengeleyerek gözün ve beynin zarar görmesini önler İriste yer alan dokuların isimleri, epitel, endotel ve asıl iris dokusudur. Endotel doku renksiz iken epitel doku irisin arka kısmında yer alır.
Kornea ve Lens
Şeffaf bir yapıya sahip olan kornea ile lens, ışığın kırılmasını sağlar. Böylece görüntüler, beyne net bir şekilde ulaştırılır. Kornea, iris gibi damarsal bir tabakaya sahip değildir ve ön kısımda yer alır. Bu nedenle, belli başlı nedenlerden dolayı çizilebilir. Kornea çizilmesi durumunda geçici ya da kalıcı görme kaybı riski ortaya çıkar. Gözün çok fazla ovuşturulması ya da kaşınması da kornea ve lenslerin zarar görmesine neden olur.
Retina
Ağ katman adıyla da bilinir. Retina, renkleri algılamamızı ve ayırt etmemizi sağlar. Pigmentli ve duyusal katmanlardan oluşan ağ katmanın iki görevi vardır. İlk görevi görüntüleri elektriksel sinyallere dönüştürmektedir. Sinyale çevrilen görüntüleri göz sinirlerine aktarmak da retinanın görevidir. Retina, aynı zamanda gözün en karmaşık bölümlerinden biridir. Çubuk, koni, bipolar, ganglionu hücrelerinden oluşur. Her insanda yaklaşık olarak 120 milyon tane bulunan fotoreseptörler de retinanın bir diğer parçasıdır.
Makula - Sarı Nokta
Gözdeki en küçük parçalardan biridir. Merkezi ve periferik görme merkezleri, makulanın ana yapısın oluşturur. Gözün yapısı arasında en küçük parçalardan birisi makula bölgesidir.
Vitreus
Genç yaşlarda yoğun bir jel kıvamında olan vitreus, zamanla bu kıvamını kaybeder. Arka Vitreus Dekolmanı adı verilen rahatsızlık, görüş kaybına neden olur.
Göz Bebeği
Göz bebekleri iris kısmında yer alır. Işık göz bebeğinin içinden girerek kornea ve retinadan geçer. Göz bebeğinin zarar görmesi, şaşılık, hipermetrop, miyop ve glokom hastalıklarına da neden olabilir.
Gözün Çalışma Yapısı
Gördüğümüz görüntüler, baktığımız nesnelerden yansıyan ışıktan oluşur. Bu ışık, gözün önündeki bir pencere gibi davranan korneadan göze girer . Göze giren ışığın miktarı, gözün renkli kısmı olan iris ile çevrili olan öğrenci tarafından kontrol edilir. Gözün ön kısmı kavisli olduğu için ışığı bükerek retinada ters bir görüntü oluşturur . Beyin sonunda görüntüyü doğru yöne çevirir. Retina gözün karmaşık bir parçasıdır ve görevi ışığı beynin anlayabileceği görüntülerle ilgili sinyallere dönüştürmektir. Sadece arkası ışığa duyarlıdır: Retinanın bu kısmı kabaca 10p’lik bir madeni paranın alanıdır ve çubuklar ve koniler adı verilen ışığa duyarlı hücrelerle doludur. Koniler, gün ışığı görüşünden sorumlu hücrelerdir. Her biri farklı bir ışık dalga boyuna yanıt veren üç tür vardır: kırmızı, yeşil ve mavi. Koniler, görüntüleri renkli ve ayrıntılı olarak görmemizi sağlar. Çubuklar gece görüşünden sorumludur. Işığa duyarlıdırlar ama renge değillerdir. Karanlıkta, koniler hiç çalışmaz.
Normal çalışan gözleri olan kişiler için aşağıdaki sıra gerçekleşir:Işık, baktığımız nesneden yansır.
Işık ışınları gözün ön kısmındaki korneadan göze girer.
Işık, sulu bir sıvıdan (sulu hümör) geçer ve merceğe ulaşmak için göz bebeğine girer.
Lensin kalınlığı ışığı bükmek için değişebilir, bu da onu gözün arkasındaki retinaya odaklayacaktır.
Retinaya giderken ışık, vitreus mizahı adı verilen kalın, berrak bir sıvıdan geçer. Camsı mizah göz küresini doldurur ve yuvarlak şeklinin korunmasına yardımcı olur.
Işık daha sonra gözün arkasına ulaşır ve retinaya çarpar. Retina, ışığı elektriksel uyarılara çevirir ve bunlar daha sonra optik sinir tarafından beyne taşınır.
Son olarak, beynin görsel korteksi (veya merkezi) bu uyarıları gördüğümüz gibi yorumlar.
Göz Muayenesi
Göz rahatsızlığı olan birinin görüşünü anlamak için normal görmenin nasıl olduğunu bilmek yardımcı olabilir. Önünüzdeki kanepede iki kişinin oturduğu bir senaryo hayal edin. Doğrudan A Kişisine bakarsanız, kafasının ve yüzünün ayrıntılarını görmek için makulanızı veya merkezi görüşünüzü kullanabilirsiniz. Belki çilleri, kahverengi gözleri ve siyah saçları vardır. Aynı zamanda B Kişisinin koltukta A Kişisinin yanında oturduğunun farkındasınızdır. Ancak yüzlerinde aynı miktarda ayrıntıyı göremezsiniz. Örneğin, yalnızca gözlerinin olduğu karanlık alanları görebilirsiniz. B Kişisini görmek için retinanızın geri kalanını veya çevresel görüşünüzü kullanıyorsunuz. Merkezde net ve keskin, çevrede bulanık görme normal görme olarak kabul edilir.
Görüş Problemleri
Gözün herhangi bir bölümündeki bir sorun görme sorunlarına neden olabilir. Görmeyi farklı şekillerde etkileyebilecek birçok göz rahatsızlığı türü vardır. Bazı durumlarda, lens doğru şekilde odaklanmaz veya göz küresinin şekli yuvarlak değildir, bu nedenle görüntü bulanık görünecektir. Bu genellikle numaralı gözlük veya kontakt lenslerle düzeltilebilir. Bir görüntü retinanın arkasına odaklandığında, buna uzak görüşlülük denir. Bir görüntü retinanın önüne odaklandığında, buna yakın görüşlülük (miyopi) denir. Gözün yapısı gereği bozukluklar sonrası çeşitli görüş problemleri yaşanabilmektedir.
Bazı göz koşulları retinayı etkiler. Bazı insanlar için yalnızca çevresel görüş etkilenir ve bu da tünel görüşüne neden olabilir. Diğerleri için sadece merkezi görme etkilenir ve bu da kör noktaların (skotomlar) oluşumuna yol açabilir. Son olarak, görme sorunlarına neden olabilecek diğer göz rahatsızlıkları arasında lenste bulanıklık (katarakt), göz basıncında artış (glokom), kornea hasarı veya göz kaslarındaki sorunlar yer alır.
Görme Alanı (VF) Nedir
Görme alanı (VF), çevresel görüşümüzün genişliğini tanımlamak için kullanılan terimdir. Normalde 180 derecelik bir VF veya yarım daire ile görürüz. Dümdüz ileriye baktığımızda, sağ veya sol omzumuzdaki hareketi hissedebilmeliyiz.
VF Nasıl Ölçülür
Görme alanı farklı şekillerde ölçülebilir. Normalde VF, Humphrey Görsel Alan Analizörü adı verilen otomatik bir makine kullanılarak ölçülür. Bazen Goldmann VF sınavı adı verilen manuel bir test kullanılır.Bir kişinin VF’si, gözlerini doğrudan karşıya odaklaması istenerek ölçülür. Daha sonra yan taraftan görüş alanlarına bir ışık kaynağı getirilir. Kişi daha sonra ışığı gördüğünde bir düğmeye basar. VF testinin sonuçları, bir kişinin tünel görüşü ve kör noktaları olup olmadığını belirler.Görme alanları bir seferde bir gözde veya aynı anda iki göz kullanılarak ölçülebilir (dürbün alanları). Her iki gözünde kör nokta olan bir kişinin, bir gözün diğerinde kör nokta olan bir alanı gördüğünden emin olmak için binoküler görme alanı testi yaptırması gerekebilir. Bu, birinin sürüş için devlet standartlarını karşılayan bir VF’ye sahip olup olmadığını belirlerken önemli bir bilgidir. Gözün yapısı ve göz problemleri hakkında daha kapsamlı bilgi almak için diğer blog yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Görme Keskinliği (VA) Nedir
Görme keskinliği (VA), gözün gördüğü görüntünün netliği olarak tanımlanır. VA, 20 fit (altı metre) mesafede bir göz çizelgesi kullanılarak test edilir. Göz doktorları, birçok hastayı test ederek, bir göz çizelgesinden 20 fit uzakta duran çoğu insan için ortalama VA’nın ne olduğunu belirlediler. Bu ölçüme “normal” görme denir.
Tablodaki harfleri okuyamayan küçük çocukların, bir çocuğun bakması için üzerinde çizgili veya resimli kartların tutulduğu tercihli bakış testleri kullanılarak görmeleri kontrol edilecektir. Çocuğun sözlü olarak yanıt vermesi gerekmez, ancak genellikle resimli kartın yanına (sola veya sağa, yukarı veya aşağı) bakar, bu da çocuğun onu görebileceğini gösterir. Kartları görmek giderek zorlaşacak ve çocuk yanıt vermeyi kesene kadar test devam edecek. Kartlar derecelendirilir ve 20/20 ölçeğinde görme seviyesi tahmin edilebilir.
Normal görüş 20/20 VA’dır. Metrik birimlerde buna 6/6 VA denir çünkü 20 fit altı metreye eşittir. 20/20’lik bir VA, göz tablosundan 20 fit uzakta dururken, normal görüşlü bir kişinin 20. çizgiyi net bir şekilde görebileceği anlamına gelir.
Zayıf VA’sı olan bir kişi, görüşlerini 20/20’ye kadar düzeltmek için düzeltici lensler (gözlük veya kontakt lensler) kullanabilir. Düzeltici lensler görüşü 20/20’ye veya en az 20/50’ye kadar düzeltemezse, o zaman kişinin görüşünün araba sürmek için çok bulanık olduğu kabul edilir. Gözün yapısı ve görevleri hakkında daha kapsamlı bilgi için blog yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Göz Yaşı Nasıl Oluşur
Gözyaşı, omurgalıların göz boşluğundaki bezlerin salgıladığı, gözlerin temizlenmesi ve nemlenmesini sağlayan berrak, tuzlu sıvıdır. Keder, sevinç ve korku gibi güçlü duygular; gülme, göz kaşıma veya esneme, gözyaşı salgılanmasının artmasına ve neticesinde ağlamaya sebep olabilir. Göz çukurunda kayganlığı sağlayan, bazı bakteri türlerini parçalayıcı Beta-lizin gibi enzimler içeren gözyaşı, toz, bakteri vb. yabancı cisimcikleri ya yanağa ya da gözyaşı kanalından burna sürükler. Kimyasal ve mekanik tahriş, ağrı, yoğun duygusal değişiklikler, gözyaşı salgılamasını arttırır.
YORUMLAR